Από το Σεπτέμβριο του 2025 εγκρίθηκε και υλοποιείται η δράση «Πηγές της Άνδρου – Συμμετοχικό Παρατηρητήριο Πηγών & Επιφανειακών Νερών», μια πρωτοβουλία του Ερευνητικού Κέντρου Άνδρου που στοχεύει στην καταγραφή και παρακολούθηση των πηγών και των επιφανειακών νερών του νησιού. Με τη συμμετοχή πολιτών και επιστημόνων, η δράση φιλοδοξεί να ενισχύσει τη γνώση, τη φροντίδα και τη βιώσιμη διαχείριση του υδάτινου πλούτου της Άνδρου. Η δράση υλοποιείται με τη χρηματοδοτική υποστήριξη του Πράσινου Ταμείου.
Η Άνδρος αποτελεί το πιο υδάτινο νησί των Κυκλάδων, με δεκάδες πηγές, ρέματα και μικρούς υγροτόπους που διαμορφώνουν το ιδιαίτερο φυσικό και πολιτιστικό της τοπίο. Σήμερα, απέναντι στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, της υπεράντλησης των υδροφορέων και της εγκατάλειψης της παραδοσιακής γνώσης, η ανάγκη για συστηματική τεκμηρίωση και ορθολογική διαχείριση του νερού είναι πιο επιτακτική από ποτέ.
🎯 Στόχοι του έργου
Η δράση αποσκοπεί:
- στη συστηματική χαρτογράφηση των πηγών και ρεμάτων της Άνδρου,
- στη δημιουργία ανοιχτής βάσης δεδομένων για την παρακολούθηση των υδάτινων πόρων,
- στην ενεργοποίηση της τοπικής κοινωνίας μέσω εθελοντικών και εκπαιδευτικών δράσεων,
- και στη διάχυση της γνώσης μέσα από επιστημονική και πολιτιστική τεκμηρίωση.
Κύριες Δράσεις του Έργου
Οι δράσεις του έργου περιλαμβάνουν:
Δημιουργία Συμβουλευτικής Επιτροπής, με ειδικούς επιστήμονες και εκπροσώπους τοπικών φορέων, για τον σχεδιασμό και την επιστημονική υποστήριξη του έργου.
Τοποθέτηση μετεωρολογικών σταθμών και καταγραφή μετεωρολογικών δεδομένων, ώστε να τεκμηριωθεί η δυναμική του μικροκλίματος της Άνδρου.
Ανάπτυξη ψηφιακής πλατφόρμας για την καταγραφή και ανάρτηση δεδομένων σχετικά με τις πηγές και τα πηγαία νερά.
Καμπάνια προσέλκυσης και εκπαίδευσης εθελοντών, που θα συμβάλουν στη συστηματική λήψη μετρήσεων και παρατηρήσεων στο πεδίο.
Καταγραφή προφορικών μαρτυριών για τις πηγές της Άνδρου, με στόχο τη διάσωση και ανάδειξη της τοπικής γνώσης και εμπειρίας.
Διεθνής βιβλιογραφική έρευνα για την παραδοσιακή πρακτική της «καλλιέργειας» πηγών και τη θέση της ανδριώτικης εμπειρίας στο ευρύτερο διεθνές πλαίσιο.
Διαμόρφωση προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για εκπαιδευτικούς και σχολεία, σε συνεργασία με το ΚΕΠΕΑ Άνδρου.
Επικοινωνιακή καμπάνια και παραγωγή οπτικοακουστικού υλικού για τη διάχυση των αποτελεσμάτων στο ευρύ κοινό.
Τελική έκθεση συμπερασμάτων και προτάσεις για τοπικές πολιτικές διαχείρισης νερού, βασισμένες στα δεδομένα και στα ευρήματα της δράσης.
💧 Ένα δίκτυο γνώσης για το νερό της Άνδρου
Το «Συμμετοχικό Παρατηρητήριο Πηγών & Επιφανειακών Νερών» φιλοδοξεί να αποτελέσει εργαλείο συλλογικής γνώσης και δράσης για την προστασία του υδάτινου πλούτου του νησιού. Μέσα από τη σύμπραξη επιστήμης και κοινωνίας, η Άνδρος κάνει ένα ουσιαστικό βήμα προς μια νέα κουλτούρα βιώσιμης διαχείρισης του νερού και ενίσχυσης της περιβαλλοντικής συνείδησης.
🔗 Περισσότερες πληροφορίες: androsresearchcenter.org/waterobservatory
Η δράση “Πηγές της Άνδρου: Συμμετοχικό Παρατηρητήριο Πηγών & Επιφανειακών νερών” υλοποιείται με τη χρηματοδοτική στήριξη του Πράσινου Ταμείου στο πλαίσιο του Προγράμματος «ΧΠ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ 2024, ΑΠ.4
ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ», και την επιστημονική υποστήριξη ειδικών στους τομείς της υδρογεωλογίας, μετεωρολογίας και περιβαλλοντικής διαχείρισης.
